Τετάρτη 21 Απριλίου 2010
Τα Πομακοχώρια της Θράκης
2:35 μ.μ. | 
Αναρτηθηκε απο
MeDuSa
Οροσειρά της Ροδόπης. Ακολουθούμε τα χνάρια του Ορφέα προσπαθώντας να ψηλαφήσουμε το χθες μέσα στο πολύχρωμο ψηφιδωτό της Θράκης. Μιας Θράκης φορτωμένης με μνήμες αλλά και μιας Θράκης ζωντανής. Εδώ η πολυμορφία δεν είναι μειονέκτημα, εδώ η πολυγλωσσία δεν είναι ψεγάδι. Εδώ η διαφορετικότητα είναι πλούτος μοναδικός, και το γνωρίζουν καλά χριστιανοί και μουσουλμάνοι, που αιώνες τώρα συμβιώνουν αρμονικά, μοιράζονται τις πίκρες και τις χαρές τους, τραγουδούν μαζί και ο άνεμος της Ροδόπης σιγοντάρει το τραγούδι τους.
Στο περιθώριο της Ιστορίας
Το 1923 υπογράφηκε στη Λωζάνη η Σύμβαση περί Ανταλλαγής των Πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, από την οποία εξαιρέθηκαν όλοι οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Για τους μουσουλμάνους που απέμειναν στη Θράκη, η Συνθήκη της Λωζάνης προέβλεπε σχολική εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα, κάτι που στην πράξη δεν εφαρμόστηκε για τους Πομάκους και τους Ρομά και ίσχυσε μόνο για τους τουρκόφωνους.
Η τουρκική προπαγάνδα στη Θράκη
Εδώ ζουν και οι Πομάκοι, οι σλαβόφωνοι μουσουλμάνοι, άνθρωποι αγνοί και φιλόξενοι, μα ταλαιπωρημένοι στο διάβα των χρόνων από τους πολλαπλούς προσεταιρισμούς της ταυτότητάς τους. Ταλαιπωρημένοι τόσο που όλο και συχνότερα ακούς από τους νέους μία και μόνο επιθυμία: «Αφήστε μας να ζήσουμε! Χωρίς ταμπέλες! Περήφανοι γι' αυτό που είμαστε, ό,τι κι αν είναι αυτό».Μια μειονότητα με πολλές ταυτότητες.Οι Πομάκοι αποτελούν περίπου το 34% του συνόλου της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, ενώ στο Νομό Ξάνθης υπολογίζεται ότι ξεπερνούν το 60% των μουσουλμάνων.
Στο περιθώριο της ΙστορίαςΣτο διάβα των αιώνων οι Πομάκοι συχνά βρέθηκαν ανάμεσα σε διαφορετικές γλώσσες, θρησκείες, παραδόσεις, πολιτικές επιλογές. Η τύχη τους ήταν συνυφασμένη με τις γενικότερες εξελίξεις στην περιοχή της Βαλκανικής Χερσονήσου.
Ο όρος «Πομάκοι», που καταγράφεται για πρώτη φορά από τον Γάλλο περιηγητή Boué σε περιοδεία του στα Βαλκάνια το 1839, αρχίζει να χρησιμοποιείται ευρύτερα στις οθωμανικές πηγές μετά τον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877-78. Πιο πριν, ευρύτερα διαδεδομένος ήταν ο υποτιμητικός όρος Αχριγιάν αναφορικά με τους εξισλαμισμένους κατοίκους της Ροδόπης.
Στην οροσειρά της Ροδόπης πιστεύεται ότι οι Πομάκοι δέχτηκαν τη μωαμεθανική θρησκεία γύρω στα τέλη του 17ου αιώνα, στα χρόνια του σουλτάνου Μεχμέτ Δ΄ και του μεγάλου βεζίρη Μεχμέτ Κιοπρουλού. Την περίοδο αυτή κατεδαφίστηκαν στην περιοχή 218 εκκλησίες και 336 παρεκκλήσια. Βασική αιτία του εξισλαμισμού ήταν η απαλλαγή από τη δυσβάσταχτη φορολογία. Κατά την επίσκεψη του μοναχού Παχώμιου Ρουσάνου στην Ξάνθη γύρω στο 1550, έξι έως εννέα χωριά της ορεινής Ξάνθης είχαν ήδη στραφεί προς το Ισλάμ.
Ο διακεκριμένος αυτός λόγιος επισημαίνει ότι πολλοί χριστιανοί από χωριά της ορεινής Ξάνθης έγιναν μουσουλμάνοι «διά τα τέλη», δηλαδή για να ξεφύγουν από τους φόρους που επέβαλλαν οι οθωμανικές αρχές στον χριστιανικό πληθυσμό.Από τους Βαλκανικούς Πολέμους ώς τις μπάρες (1912-1995)
Ο 20ός αιώνας βρίσκει τους Πομάκους σκορπισμένους στα Βαλκάνια, δίχως ενιαία εθνοτική ταυτότητα. Μετά τη λήξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου το 1913, η Δυτική Θράκη έμεινε στη Βουλγαρία, συμπεριλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος των Πομάκων. Στο χρονικό διάστημα 1912-1918 οι Πομάκοι δέχτηκαν πιέσεις ώστε να εκβουλγαριστούν. Στις 31 Δεκεμβρίου 1918 οκτώ Πομάκοι βουλευτές της βουλγαρικής Βουλής ζήτησαν από τον Γάλλο στρατηγό Fr. D. Esperey να ενταχθεί ολόκληρη η περιοχή τους στον ελληνικό χώρο.Το 1919 διενεργήθηκε στον Εχίνο δημοψήφισμα, με το οποίο οι Πομάκοι ζήτησαν να ενωθεί η περιοχή τους με την Ελλάδα.
Ο 20ός αιώνας βρίσκει τους Πομάκους σκορπισμένους στα Βαλκάνια, δίχως ενιαία εθνοτική ταυτότητα. Μετά τη λήξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου το 1913, η Δυτική Θράκη έμεινε στη Βουλγαρία, συμπεριλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος των Πομάκων. Στο χρονικό διάστημα 1912-1918 οι Πομάκοι δέχτηκαν πιέσεις ώστε να εκβουλγαριστούν. Στις 31 Δεκεμβρίου 1918 οκτώ Πομάκοι βουλευτές της βουλγαρικής Βουλής ζήτησαν από τον Γάλλο στρατηγό Fr. D. Esperey να ενταχθεί ολόκληρη η περιοχή τους στον ελληνικό χώρο.Το 1919 διενεργήθηκε στον Εχίνο δημοψήφισμα, με το οποίο οι Πομάκοι ζήτησαν να ενωθεί η περιοχή τους με την Ελλάδα.
Το 1923 υπογράφηκε στη Λωζάνη η Σύμβαση περί Ανταλλαγής των Πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, από την οποία εξαιρέθηκαν όλοι οι μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Για τους μουσουλμάνους που απέμειναν στη Θράκη, η Συνθήκη της Λωζάνης προέβλεπε σχολική εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα, κάτι που στην πράξη δεν εφαρμόστηκε για τους Πομάκους και τους Ρομά και ίσχυσε μόνο για τους τουρκόφωνους.Στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου οι Πομάκοι υπέστησαν πολλές θρησκευτικές βιαιότητες. Το 1946, όταν πραγματοποιούνταν το Συνέδριο Ειρήνης των Παρισίων, ο Χαμδή Χουσεΐν Φεχμή Μπέης, πρώην βουλευτής Ροδόπης, και ο Χακκή Σουλεϊμάν Μπέης ζήτησαν με υπόμνημα την ενσωμάτωση όλων των Πομάκων της Ροδόπης στην Ελλάδα.Το 1936 η μεταξική δικτατορία δημιούργησε τις Επιτηρούμενες Ζώνες, από την ορεινή Θράκη ώς την Ηπειρο. Οι κύριες περιοχές κατοικίας των Πομάκων έγιναν απαγορευμένες και ελεγχόμενες με μπάρες. Για την είσοδο στις περιοχές αυτές χρειαζόταν ειδική άδεια εισόδου από την Αστυνομία. Οι Επιτηρούμενες Ζώνες ατόνησαν, για να καταργηθούν από τον υπουργό Εθνικής Αμυνας Γεράσιμο Αρσένη στις 17/11/1995.
Η ελληνική πολιτική για τους Πομάκους
Το 1954 τέθηκε σε ισχύ ο νόμος «Περί τουρκικής μειονότητος Θράκης», με τον οποίο η ελληνική διοίκηση επέβαλε την ονομασία «τουρκικός», καταργώντας την ονομασία «μουσουλμανικός» που αναγνωρίζει η Συνθήκη της Λωζάνης. Με το Μορφωτικό Πρωτόκολλο του 1951 εισήχθη στα μειονοτικά σχολεία και άρχισε να ακολουθείται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του τουρκικού υπουργείου Παιδείας. Επίσης αυξήθηκε ο αριθμός των μετακλητών δασκάλων από την Τουρκία, γεγονός που αποτέλεσε την αφετηρία για τον εκτουρκισμό των Πομάκων.
Η τουρκική προπαγάνδα στη Θράκη
Τα τελευταία χρόνια, στα τζαμιά της Θράκης έχει ξεσπάσει πόλεμος κατά των «απίστων», των «γκιαούρηδων». Η ισλαμική θρησκεία χρησιμοποιείται ως όργανο για την εξυπηρέτηση εθνικιστικών στόχων, κάτι που εκφράζεται με απειλές και άσκηση ψυχολογικής βίας προς όσους μιλούν για μια διακριτή ταυτότητα για τους Ρομά ή τους Πομάκους. Η Τουρκία επιδιώκει να παρέμβει στη Θράκη όχι για να υποστηρίξει την ελληνική πολιτική ισονομίας και ισοπολιτείας, αλλά για να την υπονομεύσει, στοχεύοντας στην αύξηση της απομόνωσης της μουσουλμανικής μειονότητας και την περιχαράκωσή της γύρω από το τουρκικό προξενείο της Κομοτηνής.
Ο τουρκόφωνος Τύπος συκοφαντεί, απειλεί και δημιουργεί αντιπομακικό κλίμα μίσους, με αφορμή την ίδρυση Πολιτιστικού Συλλόγου Πομάκων το 2007. Στο Διαδίκτυο δημιουργούνται μειονοτικές ιστοσελίδες που προωθούν την κεμαλική ιδεολογία, ενώ εμπρηστικές είναι οι δηλώσεις απεσταλμένων της Τουρκίας που περιοδεύουν στη Θράκη.
Η γλώσσα των Πομάκων
Το βασικό στοιχείο που διαφοροποιεί τους Πομάκους από τις δύο άλλες ομάδες της μειονότητας (τουρκόφωνους και Ρομά) είναι η γλώσσα τους. Πιο συγκεκριμένα, μιλούν ένα παλαιοσλαβονικό ιδίωμα που έχει αρκετές ομοιότητες με τις άλλες νοτιοσλαβικές γλώσσες. Η γλώσσα αυτή δεν υπήρχε σε γραπτή μορφή μέχρι το 1995 και εξακολουθεί και σήμερα να μεταδίδεται μόνον προφορικά.
ΚΕΙΜΕΝΟ: ΝΙΚΟΛΑΟΣ Θ. ΚΟΚΚΑΣ,
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΝΙΚΟΣ ΕΞΑΡΧΟΠΟΥΛΟΣ
Πηγή : ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Το Άλλο μου Παιδί...
Το σόι...
Εκτιμώ...Διαβάζω & ακούω
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
When Black Birds Fly (2016)Πριν από 8 χρόνια
-
[New Apk] Tales From Deep Space v1.0.0 [ADRENO]Πριν από 9 χρόνια
-
-
-
-
Η ευθύνη του ηγέτη στις δύσκολες στιγμέςΠριν από 13 χρόνια
-
Καλό μήνα!Πριν από 14 χρόνια
-
-
0 Μουχαμπέτια:
Δημοσίευση σχολίου