MeDuSa: Έχω για τον λαιμό…την μέδουσα μου, που φορώ…

Κυριακή 4 Ιουλίου 2010

Έχω για τον λαιμό…την μέδουσα μου, που φορώ…

3:10 μ.μ. |

Αναρτηθηκε απο MeDuSa |

Επεξεργασία ανάρτησης

συχνά στην αρχαία τέχνη συναντούμε το κεφάλι της Μέδουσας, γνωστό ως γοργόνειο. Ο τύπος αυτός εξελίχθηκε στο πιο δυνατό φυλακτό για την αποτροπή του κακού.

Καθ ‟όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας το γοργόνειο λειτουργεί ως αλεξίκακον, ως μάσκα φόβου και χρησιμοποιήθηκε παντού: από τις ασπίδες και τους θώρακες των πολεμιστών, μέχρι στα ρούχα και στα κοσμήματα των γυναικών, και αλλού.

Όποιος βρίσκεται απέναντι από το πρόσωπο της Μέδουσας, δηλαδή το Γοργόνειο, κινδυνεύει ακόμα και με θάνατο, όποιος βρίσκεται πίσω από αυτό βλέπει τους εχθρούς του να τρέπονται σε φυγή.

Η αποτρεπτική ισχύς του γοργονείου μεγιστοποιείται στο επίμονο και διεισδυτικό βλέμμα που λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας και εξοστρακίζει κάθε επίβουλο, βάσκανο μάτι. Το βλέμμα του Γοργονείου έχει τη μεγαλύτερη δύναμη βασκανίας, βλαπτική διαδικασία, που συναντάμε και στην αρχαιότητα, το «οφθαλμίζειν» και «εποφθαλμίζειν», αντίστοιχο με το σημερινό «μάτι».

Στους μεσογειακούς λαούς ήδη από την αρχαιότητα ήταν βαθιά ριζωμένη και ευρύτατα διαδεδομένη η πίστη στο ‘κακό μάτι’, στη βλαπτική δύναμη του βλέμματος ορισμένων ανθρώπων απέναντι σε πρόσωπα και πράγματα αξιοζήλευτα. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των αρχαίων ελληνικών οφθαλμωτών κυλίκων . Το ζευγάρι των ματιών που καταλάμβανε το μεγαλύτερο μέρος της εξωτερικής επιφάνειάς τους, λειτουργούσε από τη μια ως διακοσμητικό μοτίβο, κυρίως όμως ως αποτροπαϊκό σύμβολο για την προστασία αυτών που τις χρησιμοποιούσαν .

Με την πάροδο των αιώνων, όπως ήδη αναφέρθηκε, η θρησκεία και η λατρεία εξευγενιζόταν διαρκώς. Οι θεοί που παλιά στην τέχνη παριστάνονταν άγριοι και αυστηροί, παραχωρούν πλέον τη θέση τους σε πιο ήπιες και μειλίχιες εκδοχές, όπως και η Μέδουσα, η οποία από φοβερή και αποκρουστική μορφή στα αρχαϊκά χρόνια, εξελίχθηκε σε άψυχο πρόσωπο ωραίας γυναίκας που μπορούσε να μαγνητίζει με την ομορφιά του και να πετυχαίνει τον αποπροσανατολισμό του «εχθρού» . Τη μετεξέλιξη αυτή παρακολουθούμε και στα εκθέματα του Μουσείου της Ολυμπίας. Ανεξάρτητα από το αν τα προσωπεία αυτά καθαυτά ήταν όμορφα ή άσχημα, οπωσδήποτε δημιουργούσαν δέος στον θεατή και αίσθημα ασφάλειας σε αυτόν που τα χρησιμοποιούσε.

Με το τέλος και της ύστερης αρχαιότητας και την οριστική επικράτηση του χριστιανισμού, παύει οριστικά η χρήση του γοργονείου ως φυλακτού ή αποτροπαϊκού συμβόλου και αντικαθίσταται με άλλα χριστιανικά σύμβολα. Θα αναβιώσει ως θέμα την εποχή της Αναγέννησης, όταν η τέχνη κάνει στροφή και εμπνέεται από την αρχαιότητα. Έκτοτε χρησιμοποιείται ως διακοσμητικό ή εμβληματικό μοτίβο, ακόμη μέχρι και σήμερα.

Πηγή : http://kantonopoulos.gr